Geçen çarşamba, 15 Mart 2023 tarihi’nde 12 Eyalet te düzenlenen Eyalet İl Genel Meclisleri( Provinciale Staten ) ve 21 Bölge Şu İdareleri (Waterschappen ) yönetim kurulları seçimlerin yaptık.
Bu seçimlerin en gözdesi Hollanda burnu çiceğindeki tepki partisi, Hollanda Temsilciler Meclisi’nde 1 üye ile temsil edilen “ Çiftçi Halk Hareketi / DeBoerBurgerBeweging ) BBB zaferi ile sonuçlandı.
BBB Overijssel eyaletinde yüzde 31, 3 oranında oy alırken, diğer 11 Eyalette birinci parti olarak çıkmasını bildi. Hollanda Senatosu’nda 75 üyenin 16 ‘nı kendi BBB üyelerinden oluşması beklenmekte.Yine 21 Bölge Su İdareleri ( Waterschappen ) secimlerinede katılan BBB, Waterschappen günlük yönetim kurullarında (Dagelijks bestuur )büyük bir temsil hakkına sahip olmasıda beklenmete. Günlük yonetimlerde yer alması kaçınılmaz gözüküyor. Her geçen gün başarı grafiğini yükselten, Hollanda Temsilciler Meclisi’nde 6 milletvekili ile temsil edilen ve 12 Eyalette temsili sayısını artıran parti ise Hollanda Hayvanlar Partisi ( Partij voor de Dieren ).
Bunun yanında DENK ? Hollanda genelinde geçen yılların toplumda yarattığı temsili gerekliliği sürekli devam edeceğini düşünen, sözüm dışarı, göçmenlerin oylarını “Çantada keklik” zanneden politk hareket DENK, seçmene katılım ve tercih heycanını vermediği için Türk ve Faslı seçmen evde kalarak bilgisiz, ilgisiz ve gereksiz kaldı. Tabiki bu arada Hollanda’da göçmen seçmeni çok çok ilgilendiren olağanüstü hal, sosyal, toplumsal ve politik bir gelişmede yoktu ufukta.Birde Türkiye’mizde yaşanan 100 yılın en büyük deprem felaketi girinci seçmen evde kaldı.
Şehirsel örgütlenmesini tamamlamayan, ve biz bütün bölgelerde varız diyerek tolumsal katılım heyacanını sunamayan, Sonbaharını yaşadığı bu günlerde Kış aylarına yaklaşması kaçınılmaz gözüküyor.
Ne yapmak gerek ?
- Geçen 15 Mart 2023 tarihli seçimlerin sosyal, politik, ekonomik ve kültürel analizini yapmak gerek. Gerekirse öz eleştiriyi yapıcı bir sekilde kamuoyu ve üyelerle paylaşmak gerek.
- En azından Hollanda’nın 150 şehrinde yerel ve 12 eyalette bölgesel örgütlenmeyi 1 yıl içinde yaşama geçirmek gerek. Yerel DENK politik şehirşel örgütlenmeleri olmadan, ülkesel başarıların kalıcı olmasını beklemek ütopya olur.
Biliyoruz ki her gün Hollanda’dan Güneş Doğu ‘dan doğmuyor. Her politik seçimlerde DENK için Rüzgar arkasında da esmeyecektir. DENK aynı zamanda diğer politik partilerin politik ötekeleştirmelerinden ve politik areneda göçmenlerin oldukları gibi, var olmalarına ve katılımlarına izin vemedikleri için tepki ve reaksiyon partisi olarak doğan bir politik parti oluşumudur.
Kalıcı gerekliliğin gelecek günlerde benide inandırması gerek ki, ben ve benim çevremde toplumsal destek ve gelecek umutları ve filizleri yeniden yeşersin. Tabiki her 3 ayda bir DENK ‘in yayın organı, bölgesel politik toplantı ve fikir alışverişinde bulunmasıda da gerekir. Türk – Müslüman seçmeni kendine yakın gördüğü bir politik oluşuma “ Bize benzemezler ama, bizim için çalışan dürüst ve vatansever çocuklar “diyebilmeli.
- Akademisyen ve Hollanda kurumlarında görev yapan toplumun önde gelen aydınların güveninin tekrar kazanılması gerek. Ne istedikleri ve beklentileri belirgin olmayan Türk ve Faslı akademisyenlerin beklentileri ve politik isteklerinin tesbit edilmesi de gerekir.
- Vatan, Millet, Sakarya ve İnanç referanslı politikaların politik prim yapmadığını gördük. Var olan güncel gençlik, kadın, yaşlılar, fakirlik ve borçlar sorunlarına çözüm önergeleri üretilmeli.
Eyalet il Genel Meclisleri seçimleri ve Böge Su İşleri seçimleri aynı anda yapıldığı için, politik başarıda birbirlerine etki ve tepki yapan, kısacası her iki seçime katılmak var olan bir politik partinin oyunu en az yüzde % 2 artmasını sağlarki, bu aynı zamanda topyekün bir seferbirliği yanında getirir. Bir düşünelim, Overijssel eyaleti’nde 20 şehirden 70 adayın aktif bir biçimde, Almelo, Enshede, Hengelo, Haaksbergen, Oldenzaal, Rijssen, Emmen, Coevorden, Deventer ve başşehir Zwollo’da şeçim çalışmalarına katılmaları en az 20 bin oyla Overijssel eyaletinin yönetimine 2 üye sokma anlamına gelir. Politik başarı ülkesel, bölgesel, ve şehirsel ölcüde bir bütündür.Birinin başarısı bir diğerinin başarısını yanında getirir. Eyaletlerde politik başarı aynı zamanda Hollan Senatosu’nda (Eerste Kamer der Statten – Generaal ) temsilide yanında getirir. Seçmen hükümetin politkalarını neden cezalandırdı ? Korona yorgunu olan ( Corona moe ) Hollanda halkı tam düzlüğe çıktık çıkacağız derken, birde baktı ki, 1 yıl önce başlayan anlamsız bolüşüm savaşı Rusya – Ukranya savaşı ile başlayan gıda ve enerji krizlerinin getirdiği hayat pahalılığı Hollanda halkını iyice canından bezdirdi.
Köylülerin ve üreten çiftçilerin itirazları politik protestoya dönüştü Köylüler duyulmayı ve görülmeyi bekliyorlar ( Gehoord en gezien worden ) Uzun süredir Hollanda Koalisyon hükümeti Karbon ve Azot oksit emisyonunun (stikstof) oranının uluslar arası anlaşmalara (İklim sözleşmesi Paris / Klimaatakkoord Parijs) uygun ve Hollanda’nın gelecekte doğal dengeleri ile yaşanabilir bir ülke olmasını istemektedir. Hükümet son aldığı politik kararla, Doğal milli park bölgelerindeki bulunan (Natuurgebieden) köylülerin faaliyetlerine son verilmesi konusunda kesin, zor ve Köylünün geleceğini etkileyen, toplumsal sivil itaatsızlığını (Civiel maatschappelijke ongehoorzaamheid) körükleyen bir kararlar almışti. Hollanda hükümeti ve Bölge Eyalet meclisleri, Doğa ve Milli parklara yakın olan ( Natuurgebieden, Natura 2000 ) binlerce köylü ve hayvan yetiştiricisinin faaliyetlerine son vermeyi planlıyor. Değişen politik dengeler ? Hollanda Temsilciler Meclisi’nde alınan bir karar ve yasa değişikliği Hollanda Senatosunun onayı olmadan yürürlüğe giremez. Örnek : D66 partisinin Ötenazi uygulamasının genişletilmesi için düşündüğü ve koalisyon ortaklarının CDA ve CU onay vermediği ‘Tükenmiş yaşamlar “Voltooiede levens “önergesinin Hollanda Senatosu’ndan onay alması için GL, PvdA, BBB ve SP gibi politik partilerinden de onay alması gereklidir,
Zor seçenenek ( Dilemma )Hollanda hükümeti bu seçim sonuçlarında sonra var olan uluslararası sözleşmelere ve Hollanda kabinesinin poltik kararlarına nasıl bağlı kalacağını hep birlikte göreceğiz.
Hollanda toplumu bilinçli ve akıllı Evet Hollanda toplumu geleceğini ilgilendiren konularda politik birlik ve geleceğini belirleyecek kararları da salt çoğunlukla almasını rahat bilen bir toplumdur. Bu seçim sonuçları bizlere toplumsal hoşnutsuzluğun ne kadar politik seçim sonuçlarına etkileyeceğini gösteriyor.
Hollanda seçmeni artık bir Spor klübü tutar gibi, bir ömür boyu, bir politik partiye oy vermiyor. Son yıllarda yüzde 40 ‘lara varan politik kararsız seçmenin, düzenlenen seçimlerde yön ve tercih değıstirmesi gayet olağan gibi gözüksede, alınan politik, toplumsal sorun ve kararları daha da uygulanmasını zor kılmakta.Affınıza sığınarak saygı ve sevgiler,
Nejat Sucu
Almelo, 18 mart 2023
