Osmanlı Hükümeti tarafından 1913 yılında,Lahey’deki Barış Sarayı’nda kullanılmak üzere Carnegie Vakfı’na hediye edilen, 160 m2 genişliğindeki Hereke halısının, Kültür ve Turizm Bakanlığımızca, ülkemizde restorasyonunun yapılmasına ilişkin protokolün imza törenini Büyükelçi Şaban Dişli tarafından gerçekleşti.
Lahey’deki Barış Sarayı, muhtemelen Türkiye dışındaki en büyük Hereke halısına ev sahipliği yapmaktadır. 112 yılı aşkın bir süredir duvar halısı, Saray envanterinin bir parçası olmuştur. İlk kez, geldiği yerde restorasyon nedeniyle Saray’dan ayrılacak. Bu, sadece alandaki en iyi profesyonellerle değil, aynı zamanda bu 160 m2’lik kültürel hazineyi restore etmek için iyi bir işbirliği ve lojistik gerekmektedir.
Hollanda’nın Lahey kentindeki Barış Sarayı, adalet yoluyla barışın küresel sembolüdür. 1913’te kapılarını açtı ve o zamandan beri “Hukuk Yoluyla Barış” idealine hizmet etti. Bugün Daimi Tahkim Mahkemesi, Birleşmiş Milletler Uluslararası Adalet Divanı, Lahey Uluslararası Hukuk Akademisi ve Barış Sarayı Kütüphanesi’ne ev sahipliği yapmaktadır.
1907’de Barış Sarayı’nın ilk taşı atıldığında, sarayın yapımı için ülkelerden katkı istendi. 40’tan fazla ülke bu çağrıya cevap vererek tablo ve vazo gibi sanat eserleri ya da ahşap, mermer gibi yapı malzemeleri bağışladı. Bu sayede Barış Sarayı sadece dünya için değil, aynı zamanda dünya için bir yer oldu.
1911 yılında Osmanlı Devleti Hereke halısını Barış Sarayı’na bağışlamıştır. Adını Türkiye’nin Hereke şehrinden alan bu halı, Barış Sarayı’ndaki halı 160 m2 ile Türkiye dışındaki en büyük Hereke halısı olacaktı. Karakteristik tipik Hereke geometrik desenine sahiptir ve karakteristik Türk “Gördes” düğümünden yapılmıştır. Hereke’nin halıları olağanüstü kalitesi ve işçiliği ile dünya çapında tanınmaktadır.
Barış Sarayı’ndaki halı, Saray’ın en görkemli odalarından biri olan Japon odasının zeminini süslüyor. Daimi Tahkim Mahkemesi başta olmak üzere birçok konferans ve duruşma bu salonda yapılmaktadır. Hereke halıları uzun ömürlülükleri ve aşınmaya karşı dayanıklılıkları ile bilinse de Barış Sarayı’ndaki Hereke halısının bu toplantı salonunun yoğun kullanımından dolayı restorasyona ihtiyacı olduğu açıktır. Barış Sarayı, bir asırdan fazla bir süre önce halıyı aldığından beri, hiçbir zaman tam olarak onarılmadı veya restore edilmedi.
Barış Sarayı’nın sahibi ve yöneticisi olan Carnegie Vakfı, binanın inşası için sanat eseri veya yapı malzemesi bağışlayan ülkelerden bu eserlerin bakım ve restorasyonuna bu süre zarfında da destek olmalarını istiyor. Bununla ülkeler, mahkemelerin çalışmasına ve sarayın amacına hâlâ destek verdiklerini gösteriyor. Bu kapsamda TC Kültür ve Turizm Bakanlığı, halının Türkiye’deki uzmanlar tarafından restore edilmesi teklifinde bulunmuştur.
Bugün, bu restorasyonun şartlarına ilişkin protokol, Türkiye Büyükelçisi Sayın Şaban Dişli‘nin huzurunda sonuçlandırıldı. Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Nadir Alpaslan’ın daha önce imzaladığı protokole Türk tarafını Carnegie Vakfı Başkanı Piet Hein Donner imzaladı.
Hereke halısının 2023 baharında Barış Sarayı’ndan toplanması bekleniyor. Hollandalı bir şirket tarafından temel temizliğinin ardından Türkiye’nin Aksaray ilindeki Sultanhanı’na taşınacak ve burada Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından restore edilecek. ve orada deneyimli ustalardan oluşan bir ekip. Onlarca yıllık uzmanlığa sahip bu son derece eğitimli ekip, diğerlerinin yanı sıra Londra’daki Buckingham Sarayı için halıları da restore etti.
Carnegie Vakfı Başkanı Bay Donner: “Hereke duvar halısı eşsiz bir zanaatkarlık ürünü ve bu kültürel mirasın gelecek nesiller için korunmasından memnuniyet duyuyorum. Bu halı, diğer eserlerle birlikte Barış Sarayı çalışanlarına günlük olarak işlerinin amacını hatırlatıyor: Hukukla Barış.”
Türkiye’nin Lahey Büyükelçisi Şaban Dişli: Bu katkıyı yaparak ve restore edilme çalışmalarıyla iki ülke arasında ileriye dönük özel ilişkilerimizi ve tarihimizi uzun yıllar boyunca sembolize etmeye devam edeceğini umuyor.”
Kaynak:Barış Sarayı
