Hollanda’ya bol güneşli Türkiye’mizden döndük. Tabii ki başka sıcak ülkelere gidenler de bol yağmurlu yurdumuza döndü. Okullar açıldı ve trafik yavaş yavaş yoğunlaşmaya başladı, işe gidiş ve çıkışlarda (file)’ler uzamaya başladı. Yani Hollanda’daki hayatımıza kaldığımız yerden bol yağmur yaşla başladık. Başladığımız gibi cüzdanımızdaki milyon TL’lerin yerini Eurolar aldı ve çarşı pazarda Hollanda ekonomisiyle, yüksek ürünlerinin fiyatlarıyla hayat pahalılığıyla yüzleştik.
Hollanda’nın gündemi ekonomi. Corona (COVID-19), Rus-Ukrayna savaşı, üretimdeki aksaklıklar (çip eksikliği, konteyner sıkıntısı, tedarik ağındaki sorunlar, yüksek enerji masrafları, seçimler – genel ve eyalet seçimleri derken dünyadaki ve yurdumuzun ekonomisi geriledi.
Dünya genelinde ekonomik eşitsizliklerin arttığı bir dönemde, Hollanda da fakirlikle mücadele ve alım gücünü artırma konusundaki secim arifesinde çabaları çoğaldı. Partileri parti programlarında istianedeler (ırkçı, opportunist ve aşırı sağcı partileri) dışında tutarsak çözümler sunduğu ana başlıklarındadır. Toplumsal refahın ve adil bir ekonominin sağlanmasında kritik bir dönemden geçmekteyiz.
Yurdumuz Hollanda’nın ekonomisi ne kadar dirençli olursa olsun, aynı zorluklarla karşı karşıya kaldık. Centraal Economische Plan (CPB) ve Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) verilerin göre Hollanda ekonomisi ardı ardına iki çeyrekte %0,3/0,4 toplamda da (%0,7) oranında gerileme yaşandı. Sonuç olarak, Hollanda ekonomi resmen bir resesyona girmiş oldu. Enflasyonun ateşi (%4,6) bir türlü istenilen seviyeye düşmedi. Bu gelişme, dünyada olduğu gibi Hollanda’da da tüketim ürünlerinin fiyatlarını olumsuz şekilde etkiliyor.
Dar gelirli (işsizler, emekliler ve askeri ücretle çalışan) vatandaşlar bu gelişmelerden oldukça çok etkilendi. Fiyatları %10 ile %15 oranında yükselmesi Pazar filesi/market arabası her ay ayni parayla daha küçülerek alim güçlerine her gün Hollanda ekonomisi gibi geriledi.
Her şeye rağmen istifa etmiş hükümet, fakirlikle mücadelede özellikle bu kesimin alım gücünü artırmak ve desteklemek amacıyla iyileştirici paketler düşünmektedir. Hükümetin önerileri arasında fakirlikle mücadelede eğitim ve istihdam, Sosyal yardımlar ve gelir dağılımı, mevcut konut politikaları ve kiraların düşürülmesi ve Sosyal inovasyon ve iş birliği bulunmaktadır. Ayrıca bu geliri düşük halk için daha az gelir vergisi, daha yüksek asgari ücret, daha yüksek sosyal haklar ve enerji faturası için sosyal haklar ve tazminat ödememesi düşünülmektedir.
Fakirlikle Mücadelede Eğitim ve İstihdam politikaları ile fakirlikle mücadeleye önemli bir vurgu yapmıştır. Hollanda’nın eğitim sistemi, sosyal hareketliliği teşvik ederken, işsizlik oranlarını düşük tutmaya odaklanmıştır. Mesleki eğitim programları, işsizlikle mücadelede ve bireylerin gelirini artırmada önemli bir rol enstrüman olarak görünmektedir.
Sosyal Yardımlar ve Gelir Dağılım, Hollanda’da gelir dağılımının adaletli olmasını sağlamak için çeşitli sosyal yardım programlarına yatırımlar yükselterek devam edilmesi öngörmektedir. Bu programlar, düşük gelirli ailelere maddi destek sunarken, çocuk bakımı, sağlık hizmetleri ve eğitim gibi hizmetlere erişimi kolaylaştırmaktadır. Ayrıca, vergi politikaları ve gelir vergisi düzenlemeleri, yüksek gelir gruplarından daha fazla katkı sağlayarak gelir dağılımını dengeler.
Konut politikaları ve kiraların düşürülmesi için hükûmet oldukça büyük çaba göstermiştir. Hollanda’da konut sorunu, fakirlikle mücadelede önemli bir faktörü olarak yeni hükûmetin acil çözümler bekleyen listenin başında olacaktır. Hükümet, konut inşaatını desteklerken, kira fiyatlarını kontrol altında tutma politikaları izlemiştir. Bu, düşük gelirli bireylerin uygun fiyatlı konutlara erişimini kolaylaştırırken, konut maliyetlerini azaltmak isteseler de Hollanda’da inşaat alanlarının sınırlı olması, iklim (CO2) sorunlarında kaynaklı verilmeyen inşaat izinleri sebebiyle istenilen sonucu alamadılar.
Hollanda’nın Sosyal İnovasyon ve İşbirliği Kurumu, fakirlikle mücadele ve alım gücünü artırma konularında toplumsal inovasyonu ve işbirliğini teşvik etmektedir. Hükümet, sivil toplum kuruluşları, iş dünyası ve akademik dünya ile iş birliği yaparak, yeni ve etkili çözümler geliştirmeye çalışmaktadır.
Bu paketin rakamsal değeri 1,5 ila 3 milyar Euro arasında değişmekte olup aynı zamanda fosil enerjinin (dizel/benzin) fiyatının yükselmesi tüm halkı etkileyecektir. 2024’te yakıt vergisinin (akaryakıt) yükseleceği ve bir litre benzinin 21 cent daha pahalı olacağını öngörüldüğünden Hollanda ekonomisine ve yeni kurulacak hükûmette kış mevsimi uzun zaman geçmeyecek gibi.
Sonuç olarak, seçimlerden sonra kurulacak hükümetinin fakirlikle mücadele ve alım gücünü artırma çabaları, toplumsal refahın ve ekonomik adaletin sağlanmasında kurulacak koalisyon sosyal devlet düşüncesi olanlardan kurulursa fakirlikle mücadele en önemli lokomotifi olacaktır. Eğitim, istihdam, sosyal yardımlar, konut politikaları ve toplumsal inovasyon gibi alanlarda atılacak adımlar, fakirlikle mücadelede olumlu sonuçlar doğuracağı ve vatandaşların yaşam koşullarını iyileşecektir. Mevcut hükûmet ve secimden sonraki hükûmet bunu gerçekleştirmede maharetlidir. 22 kasımdaki secimden sonra, kurulacak koalisyon hükûmeti için ve dolayısıyla halkın çok soğuk bir kış beklediğini söylemek yanlış olmaz.
Oy hakkı olan diasporadaki Türkler bu programları sunan ve hayata geçmesini isteyen partileri desteklemeliyiz.
Secimde mutlaka oylarımızı verelim. Bize siyasi olarak yakın, bizim hakkimiz savunan, sosyal devlet, ayrımcılığı ret eden ve eşitliği öngören partilere oyumuzu verelim. Belki kışı ısıtamayız, ama soğuğu hafifletiriz.
Sağlıklı ve güzel kalın
